Danışanların hayal dünyasını bir araç olarak kullanan psikolojik bir tedavi yöntemidir. Bireylerin günlük hayatta yaşadıkları streslerini, kaygılarını ve atlatmaya çalıştıkları travmatik olayların etkilerini azaltmak üzere geliştirilmiştir.
Terapide, sanat bir araç olarak kullanılır. Çünkü insanlar yaşadıkları duyguları ifade etmekte bazen zorlanabilirler, sanat terapisi de bu ifade güçlüğünü ortadan kaldırmak için kullanılan etkili bir yöntemdir. Sanat terapisi öncelikle sorunun farkına varılmasını ve sorunun dışa vurulmasını sağlar. Hayal gücüne de yer veren bu terapi dışavurumu sağladığı için bireyleri rahatlatmaktadır. Terapi esnasında kişiler özgürce, kendini kısıtlamadan, baskı altında kalmadan kendini ifade eder. Sözel olarak ifade edilemeyen bazı şeyler resim, müzik gibi sanat türleri ile ifade edilmektedir. Bu noktada sanat terapileri; resim, heykel gibi sanatsal aktiviteler sayesinde danışanların, iç dünyalarını ve bilinçaltlarını ifade etmek için kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkıyor. Bu sayede bireyler kendilerini keşfetme imkanı ile tanışıyorlar. Yaratıcılıklarının, yeteneklerinin ve kendilerini ifade edebilmenin farkına varıyorlar.
Sanat kişilerin yaratıcılıklarını kendi başlarına anlamlandırarak oluşturdukları tüm somut ve soyut ürünlerin kapsamını içerir. Bu yüzden müzik, hikâye yazma, resim, heykel vs. gibi birçok sanat kolu bu terapide kullanılabilir.
SANAT TERAPİSİ KİMLERE UYGULANIR?
Grup halinde, bireysel olarak ya da çiftlerle uygulanabilen iletişimi kolaylaştıran bir tekniktir. Kişilerin öfke kontrolü sağlamasında, farklı ortamlardan gelen kişilerin kaynaştırılmasında, yoksunluk ya da yakınlarından birinin kaybını yaşamış kişilerin desteklenmesinde sanat terapisi uygulanır. Bilinçaltında bastırılan problemleri olan ve bunların olumsuz etkilerini yaşayan, günlük hayatta baş edemediği stresi olan, geçmişte yaşadığı travmaları olan bireylerde başarılı sonuç gösterir. Sorunlarla baş etme yetisi kazandırılmak üzere kullanılan bir terapi yöntemi olan sanat terapisi, aslında hemen herkes için uygun bir yöntemdir.
Örneğin çocukların yaşadığı çekingenlik, utangaçlık, dikkat eksikliği, asosyallik, okula adaptasyon gibi günümüzün yaygın sorunlarında sanat terapisi son derece etkilidir. Aynı zamanda geçmişte trajik bir olay yaşamış, konuşma güçlüğü çeken, anksiyete ve panik atak yaşayan yine günümüz sorunlarından şikayetçi bireylerin tedavisinde de kullanılabilir.
SANAT TERAPİSİNİN TÜRLERİ NELERDİR?
Müzik terapi ile ilgili, otizmli ve dikkat eksikliği olan çocuklarda yapılan araştırmalara göre, zihinsel sorunları çözmede müziğin en etkin tedavi yöntemi olduğu tespit edilmiştir. Müziğin zekanın kalitesini arttırdığı da saptanmıştır. Şizofreni hastaları ile yapılan bir çalışmada, müzikle yapılan tedavide, müziğin içe kapanıklığı, dürtüselliği azalttığı, gevşeme sağladığı görülmüştür.
Drama terapisi bireylerin kişisel özelliklerini tanımaları, sorunlarını fark ederek değiştirmelerini sağlar. Bu değişim, bireylerin öğrenmesini ve gelişmesini kolaylaştıran bir ortam sağlar. Bu yöntem, gruptaki bireylerin sorunlarını ele alıp sahnelemeyi ve sorunlara yönelik alternatif çözümler üreterek farkındalığı sağlayan bir terapi türüdür.
Bibliyoterapi bireyin problemlerini daha iyi fark edip, çözüme ulaşmasında kitaplardan ve edebi eserlerden yararlanmaktır. Birey kitaptaki kahramanlar ile kendini özdeşleştirip kendi sorunu hakkında farkındalık kazanır, onların sorun çözme yollarını kavrar.
Resim terapisi danışanların söylemeye korktuğu, çekindiği ve bastırdığı duygularının, iç dünyalarının resim, çizim, boyama, ebru gibi sanat dalları ile dışa vurumudur. Sözel iletişim yoktur, danışan içinden geldiği gibi, spontan şekilde resim çizebilir. Resimlerin estetik değeri ile ilgilenilmez asıl önemli olan resmin içeriği, üretim aşaması yani nasıl çizildiğidir. Resim terapisinde renkler büyük önem taşır. Duygularını hangi renkle yansıttığı önemlidir, çizimleri birçok sorunu bulmaya olanak sağlar.
Sanat terapisi kişilerin iç dünyalarını yansıtmaları için onlara özgür bir alan sağlar. Yumuşak geçişlerle ilerleyerek yaratıcılıklarını ön plana çıkarır. Böylece farkındalık düzeyleri yükselerek yaşama daha farklı bir pencereden bakabilme fırsatı bulurlar.
SANAT TERAPİSİNİN FAYDALARI
İçimizde yaşadığımız duyguların dışavurumunu sağlamak
Hayal gücünü ve yaratıcılığı keşfetmek
Özgüven arttırmak
Yüzleşmeler yaşayabilmek
Endişe ve korkuları yenmemizi sağlar
Fiziksel becerilerimizi geliştirme
İletişim yeteneklerimizi arttırmak
Stresimizi azaltır
Farklı bakış açıları kazandırır
Konsantrasyonu arttırır