ANOREKSİA NERVOZA
Bireyin normal vücut ağırlığının ½15 daha azı olan minimum vücut ağırlığını korumayı reddetmesidir. Bireyin yaşamını tehdit edecek seviyelere ulaşabilen bir yeme rahatsızlığıdır. Anoreksia, Psikolojik hastalıkların yeme bozuklukları kategorisinde yer almaktadır.
- Bu bireylerin düşük vücut ağırlıklarına rağmen kilo almaya karşı şiddetli bir korkuları vardır.
- Kiloları ve vücut ağırlıklarına karşı bir algı bozukluğu yaşayabilmektedirler.
- Kilo azlığının sağlıkları açısından önemi reddetme eğilimleri vardır.
2 alt tipi bulunmaktadır;
Kısıtlayıcı Tip: Yiyeceklerini kısıtlarlar ve en az kaloriyi almaya çalışırlar. Ağır egzersiz programları uygulayabilirler. Obsesif Kompulsif eğilimleri bulunabilir. Katı ve mükemmeliyetçi bir kişiliğe sahip olabilirler.
Tıkanırcasına Yiyip Çıkarma: Yeme atakları yaşayabilirler. Bir anda normal bir bireyin yiyebileceğinden daha fazla besin alıp, bunu kusma yoluyla çıkarmaya çalışabilirler. Kendine zarar verme benzeri durumlar görülebilir. Dürtü kontrol bozuklukları olabilir.
Epidemiyolojisi;
Genç kadınlarda yaşam boyu görülme olasılığı %0.3 ve %3.7
Erkeklerde kadınlara oranla daha az görülmektedir.
Anoreksia, genellikle 14 ve 18 yaşlar arasında başlamaktadır.
Anoreksia Nervoza Olan Bireylerde Görülen Kişilik Özellikleri;
Duygularını aşırı kontrol etme
Rijitite (kaslarda sertlik)
Aleksitimi (kişilerin kendi ve diğer insanların hislerini algılama yetisinden yoksun olmasına deniyor)
Anhedoni (Keyif alamama)
Görünmezlik
Anoreksia Nervoza Risk Etkenleri:
Bireyde ödül bağımlılığı olması ya da duygu düzenleme sorunları yaşaması
Büyük yaşam geçişleri
Travmatik Olaylar
Aile sorunları
Eş hastalıkların başlaması ( Depresyon, OKB, madde bağımlılığı, çeşitli kişilik bozuklukları)
Başta masum görünen kilo kayıpları
Klinik Özellikleri
- Egzersize yönelik takıntı şeklinde alışkanlıkları
- Yorgunluk veya Hiperaktivite
- Toplum içinde yemeden kaçma
- Sosyal izolasyon
- Mevcut durumu kabullenmeme
- Tedavi ve kilo almayı reddetme,
- Cinsel ilgide azlık
- Amenore
- Duygusal küntlük
- Etkisizlik hissi
- Uykuda azalma
- Kalitesiz uyku
- Libido azalması
- Esnek düşünememe
- Mükemmeliyetçilik
- Katı davranış yapısı
BULİMİYA NERVOZA
Kişinin tekrarlayan tıkanırca yemesinin ardından suçluluk, depresyon ve kendini kınama duygularını yaşamasıdır. Bulimiya Nervoza, psikolojik hastalıklarda yeme rahatsızlıkları kategorisinde yer almaktadır. Aşırı yeme sonucunda içinde oluşan suçluluk duygusunu bastırmak adına kusma gibi davranışlarda bulunur. Kusma, kendini aç bırakma ve aşırı egzersiz yapma gibi dengeleyici davranışlarda bulunabilirler. Laksatif ve dürektik gibi ilaçları yanlış kullanır.
DSM-V tanı kriterleri kitabına göre aynı zaman diliminde ve benzer koşullarda çoğu insanın yiyebileceğinden hiç tartışmasız daha fazla miktarda yiyeceği belirli bir zaman diliminde yeme durumu. Aynı zamanda birey yeme atağı geçirirken kontrolsüzdür yani kendisini kontrol edemez.
Epidemiyolojisi;
Genç kadınlarda yaşam boyunca %1 ya da %4,2 oranında görülmektedir.
Erkeklerde kadınlara oranla daha z görülmektedir.
15 ve 21 yaş aralığı başlama yaşı olarak görülmektedir.
Bulimiya Nervoza Olan Bireylerin Kişilik Özellikleri;
Dürtüsel ve uyaran arayışları yüksektir
Ödül eksikliği yaşayabilirler
Klinik Özellikler:
- Vücut ağırlığı normaldir veya çok hafif fazladır.
- Hipotansiyon
- Ciltte kuruluk
- Menstürel düzensizlik
- Tekrarlayan kusma nedeniyle sindirim rahatsızlıkları
- Diş ve dişeti sorunları
Bulimiya ve Anoreksianın farkı;
- Anoreksiada birey normal vücut ağırlığının cok altına düşmektedir fakat bulimiyada normal kilodadır.
- Bulimia hastalığı aşırı yemek yeme ve yedikten sonra besinleri vücuttan atmaya çalışmak , anoreksiya ise düzensiz olarak yeme ve besinlerin gitgide azalmasıdır.
Dünya Danışmanlık Merkezinde uzman psikologlarımız ve diyetisyenimizden destek alabilirsiniz.